conscius

conscius
con-scĭus, a, um, adj. [scio], that knows something in company with others or by himself, knowing with others or self-knowing (freq. in all periods and species of composition).
I.
Knowing or conscious of something with another, privy to; and subst., a (male or female) participant in a thing, an accessory, accomplice, confidant, etc.; constr. with the gen., dat., in, and de aliquā re, an obj.- or rel.-clause, or absol. (cf. Rudd. II. p. 71).
(α).
With gen. with or without dat. pers. (cf. b infra):

qui tam audacis facinoris mi conscius,

Ter. Phorm. 1, 3, 4; cf.:

alius alii tanti facinoris conscii,

Sall. C. 22, 2:

si conscius Dymno tanti sceleris fuissem,

Curt. 6, 10, 20; and:

nondum tot flagitiorum exercitui meo conscius,

Tac. A. 1, 43:

T. Pomponius, homo omnium meorum in te studiorum et officiorum maxime conscius,

Cic. Fam. 5, 5, 1; so,

maleficii,

id. Clu. 22, 59:

conjurationis,

Sall. C. 37, 1:

ante actae vitae,

Liv. 9, 26, 14:

infirmitatis nostrae,

Quint. 10, 3, 19:

interficiendi Postumi Agrippae,

Tac. A. 3, 30; cf.:

Caesarianae necis,

Suet. Ner. 3;

and necis (opp. auctor),

id. ib. 33:

peccati erilis,

Hor. S. 2, 7, 60:

adjutores quosdam, conscios sui ( = sui consilii) nactus,

Caes. B. C. 3, 108, 2.— Poet.:

arva versi regis,

Ov. M. 7, 385; cf.:

quorum nox conscia sola est,

id. ib. 13, 15:

fati sidera,

Verg. A. 4, 519:

mentis,

Ov. H. 17, 265 al. —
(β).
With dat.:

huic facinori tanto tua mens liberalis conscia esse non debuit,

Cic. Cael. 21, 52:

temeritati et mendacio meo,

id. Verr. 2, 4, 56, § 124 (quoted in Arus. Mess. p. 220 Lind.):

Fabricium quem... conscium illi facinori fuisse arbitrabatur,

Cic. Clu. 20, 56 al.:

verbis,

Tib. 1, 9, 41:

coeptis,

Ov. M. 7, 194.— Poet.:

sacris nox,

Ov. M. 6, 588 Heins.:

deliciis meis antra,

id. H. 15, 138:

conubiis aether,

Verg. A. 4, 168 Wagn. N. cr.:

gens nascenti conscia Nilo,

Luc. 1, 20.—
(γ).
With in:

mihi in privatis omnibus conscius,

Cic. Att. 1, 18, 1; so,

conscius vestris in lacrimis adfueram,

Prop. 1, 10, 2.—
* (δ).
With de:

addit ad extremum, se audisse a Curione his de rebus conscium esse Pisonem,

Cic. Att. 2, 24, 3; cf. conscientia, II. A. b.—
(ε).
With rel.-clause:

multis consciis quae gereretur,

Nep. Dion, 8, 4.—
(ζ).
Absol.:

nec mihi conscius est ullus homo,

Plaut. Rud. 4, 2, 21; id. Truc. 1, 1, 40; cf.:

fac me consciam,

id. Cist. 2, 3, 46; Ter. Heaut. 1, 1, 69; Cic. Att. 2, 24, 1; cf. Nep. Milt. 3, 6; Quint. 5, 7, 37; Tac. A. 1, 5; Hor. C. 3, 6, 29.— Poet.:

cetera nox et nos et turris conscia novit,

Ov. H. 18, 105:

silva,

id. M. 2, 438:

rubor,

Cat. 65, 24 al. —Hence, subst.: conscĭus, i, m., of those who are participants in a crime, conspiracy, etc., a partaker, jointconspirator, accessory, accomplice, confidant, etc., Nep. Dion, 9, 1; Quint. 4, 2, 48; 9, 2, 81 sq.; Suet. Dom. 10:

consciorum nomina exponere,

Curt. 8, 6, 24:

Othonis,

Tac. H. 1, 39 al.:

se (sacerdotes Germanorum) ministros deorum, illos (equos) conscios putant (sc. deorum),

id. G. 10.—
II.
With sibi, knowing something in one's self, conscious of.
A.
In gen., in a good and bad sense.
(α).
With gen.:

qui (sc. populus Romanus) si alicujus injuriae sibi conscius fuisset, etc.,

Caes. B. G. 1, 14; so,

sibi nullius culpae,

Cic. Off. 3, 18, 73:

mihi dissimulati in ullā parte judicii,

Quint. 3, 6, 64:

sibi irae et iracundiae,

Suet. Claud. 38:

sermonis adversus majestatem tuam habiti nullius conscii sumus nobis,

Curt. 7, 1, 21:

mens sibi recti,

Verg. A. 1, 604; cf.

without sibi,

Ov. F. 4, 311:

admissae nequitiae,

Prop. 1, 15, 38:

audacis facti (lupus),

Verg. A. 11, 812.—
(β).
With dat.:

sibi factis mens,

Lucr. 3, 1018.—
(γ).
With in:

nuila sibi turpi in re,

Lucr. 6, 393.—
(δ).
With acc. and inf. as object, Ter. Ad. 3, 2, 50: etsi mihi sum conscius, numquam [p. 427] me nimis cupidum fuisse vitae, Cic. Tusc. 2, 4, 10; Quint. 12, 11, 8.—
(ε).
With rel. - or subj.-clause:

cum sibi conscius esset, quam inimicum deberet Caesarem habere,

Hirt. B. G. 8, 44 fin. —With adv.:

mulieres male sibi consciae,

Just. 2, 5, 7.— Absol.:

ego pol, quae mihi sum conscia, hoc certo scio, etc.,

Ter. Eun. 1, 2, 119:

conscia mens ut cuique sua est, etc.,

Ov. F. 1, 485.— Poet.:

virtus,

Verg. A. 12, 668.— Constrr. analogous to the Greek: conscius sum mihi benefacienti and benefaciens (sunoida emautôi pepoiêkoti or poiôn), are mentioned by Prisc. p. 1205 P., as much used earlier, but without exs. in proof.—
B.
In partic., conscious to one's self of wrong (rare, and mostly poet. ):

nihil est miserius quam animus hominis conscius,

Plaut. Most. 3, 1, 13:

animus,

Lucr. 4, 1131; Sall. C. 14, 3; Sen. Hippol. 496.— Poet.:

vultus,

Sen. Herc. Fur. 692.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • Conscĭus — (lat.), ein Mitwissender; Conscienz, das Bewußtsein, Gewissen; Conscientiös, gewissenhaft …   Pierer's Universal-Lexikon

  • conscius — index accessory, accomplice, cognizant, conscious (aware) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Consciousness — Representation of consciousness from the seventeenth century. Consciousness is a term that refers to the relati …   Wikipedia

  • La Transfiguration de Notre-Seigneur Jésus-Christ — La Transfiguration de Fra Angelico (v.1440) La Transfiguration de Notre Seigneur Jésus Christ est une œuvre d Olivier Messiaen pour chœur mixte, 7 solistes instrumentaux et grand orchestre, composée entre février 1965 et juillet 1969. C est une… …   Wikipédia en Français

  • La Transfiguration de Notre Seigneur Jésus-Christ — La Transfiguration de Fra Angelico (v.1440) La Transfiguration de Notre Seigneur Jésus Christ est une œuvre d Olivier Messiaen pour chœur mixte, 7 solistes instrumentaux et grand orchestre, composée entre février 1965 et juillet 1969. C est une… …   Wikipédia en Français

  • keusch — jungfräulich; mädchenhaft; züchtig; unkörperlich; (sexuell) enthaltsam; platonisch * * * keusch [kɔy̮ʃ] <Adj.> (geh.): in geschlechtlicher Hinsicht enthaltsam: ein keusches Leben führen. Syn.: ↑ …   Universal-Lexikon

  • conscious — 1. Aware; having present knowledge or perception of oneself, one s acts and surroundings. 2. Denoting something occurring with the perceptive attention of the individual, as a c. act or idea, distinguished from automatic or instinctive. [L.… …   Medical dictionary

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • ԻՐԱԳԷՏ — (գիտի, տաց.) NBH 1 0870 Chronological Sequence: Early classical, 9c, 12c, 14c ա. συνειδώς conscius. կամ բայիւ՝ συνεπίσταμαι conscius sum Գիտակ եւ տեղեակ իրաց. իրազգաց. իրազեկ. տեղեակ, խելատաս. ... Կամ թէ իրագէտ իցէ, եւ ոչ հանցէ ʼի վեր: Ես ինձէն… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • kūhska- — *kūhska , *kūhskaz, *kūhski , *kūhskiz germ., Adjektiv: nhd. keusch; ne. chaste; Rekontruktionsbasis: ae., afries., as., ahd.; Hinweis: s. *kuskeis; Interferenz: Lehnwort lat. cōnscius; …   Germanisches Wörterbuch

  • coulpable — Coulpable, Sons, sontis, Compos culpae, Nocens. Coulpable de quelque cas, Noxius. Liu. lib. 23. Estre coulpable d aucun cas, In noxa, vel noxia esse. Quand un coulpable confesse quelque chose contre soy mesme, et par maniere de contrainte, Fateri …   Thresor de la langue françoyse

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”